غلامحسین فیروزفر
استاد دانشگاه
راه برون رفت از چالش‌های اخیر اقتصاد چیست؟ این سؤال به تناوب پرسیده می‌شود و همواره برخی از راهکارها در تمام دولت‌ها به صورت مشترک مورد اشاره قرار می‌گیرد، ولی در مقطع فعلی که ایران با سخت ترین تحریم‌ها رو به رو است برخی‌ها اعتقاد دارند  با برداشته شدن تحریم‌ها مشکلات اقتصادی کشور حل خواهد شد و همه موضوع ها به روال سابق خود باز می‌گردد، اما قطعاً اینگونه نیست.
ایران به غیر از تحریم با چالش جدی دیگری به نام «اف ای تی اف » رو به‌ رو است که با حذف تحریم‌ها هم به قوت خود باقی است، یعنی اگر همین فردا امریکا تمام تحریم‌های اعمال شده را حذف کند باز هم فعالان اقتصادی نمی‌توانند تعاملات مالی خود را داشته باشند، چرا که ایران هنوز به اف ای تی اف نپیوسته است.
این امر حتی بر فعالیت تجاری ایران با کشور چین اثر منفی گذاشته است؛ کشوری که همواره و در سخت‌ترین شرایط با ایران همکاری داشته است به خاطر اینکه کشورمان عضو اف ای تی اف نیست نمی‌تواند با تجار ایرانی همکاری کند و البته هر گونه همکاری هم با هزینه‌های زیادی رو به رو است که این امر برای اقتصاد کشور، آفت محسوب می‌شود.
اما در اینجا یک سؤال جدی و کلیدی وجود دارد و آن ،این است که چرا برخی‌ها با پیوستن ایران به اف ای تی اف مخالف هستند؟ علت نگرانی‌ها چیست؟ مگر ایران فعالیت مالی غیرقانونی دارد که با پیوستن به اف ای تی اف مشکل دارد؟
ایران باید به اف ای تی اف بپیوندد تا بتوان همکاری مالی با کشورهای مختلف داشت در غیر این صورت با برداشته شدن تمام تحریم‌ها مشکلات تجار و تولیدکنندگان به قوت خود باقی خواهد ماند. از این رو به عنوان کارشناس اقتصادی می‌خواهم که بر سر راه تصویب لوایح اف ای تی اف مانع تراشی صورت نگیرد تا جریان اقتصادی عادی شود و دیگر تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی برای هر گونه خرید و فروش مجبور به پرداخت هزینه‌های مضاعف نباشند.نکته دیگری که می‌تواند ایران را از چالش‌های موجود دور کند، همکاری و تعامل دو سویه و چند سویه با اولویت به کشورهای همسایه و سایر کشورها است؛ بررسی وضعیت موجود نشان می‌دهد که اقتصاد ایران به شدت آسیب پذیر است و تحریم‌ها و مباحث مالی باعث شد که اقتصاد ایران دوباره تورم بالای 30 درصد را تجربه کند.
لذا برای آنکه بتوان رفاه و آرامش را برای مردم به ارمغان بیاوریم بهتر است که سطح همکاری‌های بین‌المللی را افزایش دهیم و از سویى مرزها را باز کنیم ( خام فروشی صورت نگیرد) تا تجارت با وضعیت بهتری رقم بخورد.تجار گرفتار مشکلات مالی هستند و به جهت مخالفت با اف ای تی اف مجبور هستند درصد پول بالایی بدهند تا امکان صادرات و واردات به کشور باشد. این اتفاق به منزله خروج منابع و ثروت کشور به صورت غیر مستقیم است، اگر سعی کنیم با کشورهای خارجی تعامل برقرار کنیم دیگر شاهد چنین اتفاق‌هایی نخواهیم بود.
از سویی با تغییر ریاست جمهوری امریکا و خروج ترامپ از کاخ سفید، سیگنال‌های مثبتی شنیده می‌شود و به نظر می‌رسد که می‌توان به سرعت به روال عادی تجارت برگشت ،لذا برای آنکه فرصت‌سوزی صورت نگیرد بهتر است که سیاستگذاران زیرساخت‌های لازم را فراهم  آورند تا فعالان اقتصادی بتوانند گشایش‌های اقتصادی را تجربه و دنبال کنند.
بخش خصوصی، دولت، مجلس و سایر قوا برای از بین بردن و حل مشکلات تحریم تمام سعی خود را کردند، اما باید پذیرفت که ما در جنگ اقتصادی بسر می‌بریم و تنها هم هستیم ،لذا در این جنگ ظالمانه، مردم بیشترین فشار اقتصادی را تحمل کردند.
از سویی مردم تا حدی توان تحمل دارند و بعد از آن سطح نارضایتی‌ها بیشتر خواهد شد، بدین جهت برای جلوگیری از هر گونه شکنندگی باید با سرعت بیشتری عمل کرد. امیدوارم در آینده نزدیک تعامل سازنده با کشورهایی که مراوده اقتصادی با آنها داشتیم برقرار شود.

گروه اقتصادی- معاون اول رئیس‌جمهوری گفت: صنعت نفت و گاز به معنای واقعی تحریم‌ها را بی‌اثر کرد؛ وزارت نفت در این دوران توانست رکورد صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی را بشکند به طوری که میزان صادرات فرآورده‌های نفتی بیش از 4 برابر افزایش یافته است.
اسحاق جهانگیری روز گذشته پس از بازدید از بیست و پنجمین نمایشگاه صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در جمع خبرنگاران به نکاتی اشاره کرد که به گفته کارشناسان اقتصادی بسیار قابل تأمل است. یکی از موضوعاتی که معاون اول ریاست جمهوری به آن پرداخت، «تحقق شعار ما می‌توانیم» بود.
جهانگیری درباره تحقق شعار ما می‌توانیم، گفت: کارآمدی یعنی تولید محصولی که در انحصار خارجی‌ها بود و بدون کوچکترین اتهام نسبت به زد و بند و فساد به مرحله تولید رسیده است. در حالی که برخی در پرونده کارها و تشکیلات شان ده‌ها مورد فساد دیده می‌شود؛ کارهایی بزرگ و در سطح بین‌المللی اتفاق افتاده که به معنای واقعی تحریم‌ها را بی‌اثر کرده است. ما نگذاشتیم بزرگترین پروژه‌های کشور در دوران تحریم نه تنها تعطیل شود بلکه بسرعت جلو رفته و اجرایی شود.
دولت در معرض بمباران اخبار منفی
معاون اول رئیس‌جمهوری گفت: در شرایطی که دولت در معرض بمباران اخبار منفی از خارج از کشور به منظور زیر سؤال بردن آینده و دستاوردهای نظام است و در داخل نیز گاهی به‌دلیل بدسلیقگی پمپاژ اخبار منفی انجام می‌شود، دستاوردهای این نمایشگاه نشان می‌دهد که ایران به سمت توسعه و پیشرفت حرکت می‌کند.
وی با ابراز تأسف از اینکه در شرایط کرونا و به‌دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی امکان دعوت از مردم عزیز برای بازدید از چنین نمایشگاه‌هایی وجود ندارد، گفت: مجموعه فرزندان ایران هم در بخش نفت، گاز و هم در بخش پالایش و پتروشیمی کارهای بزرگی کردند و کارهای بزرگی در دست اجرا دارند که ارزنده و قابل ستایش است. دستاورد‌های فرزندان غیور کشور در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی بیانگر آینده درخشان پیش رو و شکست تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان است.
او افزود: برای هر ایرانی شاید این سؤال مطرح بود که ایران به‌عنوان یکی از کشورهایی که دارای بزرگترین ذخایر نفت و گاز است آیا می‌تواند خود از این استعدادها و ظرفیت‌ها استفاده کند؟ این نمایشگاه نشان می‌دهد که ما در حوزه دانش، داخلی‌سازی و توانمند‌سازی مجموعه‌ها برای تولید محصولاتی که قابلیت عرضه به داخل و خارج از کشور را داشته باشد، گام‌های بلندی برداشته‌ایم.
جهانگیری با بیان اینکه کشور ایران یکی از بزرگترین ذخایر نفت و گاز را دارد، گفت: هر ایرانی آرزو دارد که بتوانیم در مراحل مختلف در بخش‌های نفت و گاز و پتروشیمی از بالادستی و در واقع میادین نفت و گاز و واحدهای پایین دستی پتروشیمی به دانش دسترسی پیدا کرده و هم داخلی‌سازی کنیم و هم به یک توانمندی برسیم که محصولات ما در بازارهای داخلی و بین‌المللی قابل عرضه باشد.
عملکرد مثبت دانشگاهیان در حوزه نفت و گاز
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی معاون اول ریاست جمهوری، جهانگیری با اشاره به تصمیم وزارت نفت برای استفاده از توان دانشگاه‌های کشور به منظور حضور در این عرصه مهم، گفت: وقتی در جلسه‌ای که بنده نیز حضور داشتم چنین تصمیمی اتخاذ شد فکر می‌کردیم که این کار اقدامی پر ریسک است و حتی ممکن است دانشگاه‌های کشور برای تولید محصولات نیازمند سال‌ها زمان باشند، اما امروز و در بازدید از بخش‌ها و سالن‌هایی که مرتبط با شرکت‌های دانش بنیان بود، دیدیم که چگونه اعضای هیأت علمی و دانشجویان مرتبط با این حوزه برای توسعه و خودکفایی به طور همه جانبه درگیر کار شده‌اند و علاوه بر تولید دانش و مهندسی محصولات در حوزه بازیافت نیز در سریع‌ترین زمان پروژه‌های واگذار شده را انجام دادند.
معاون اول رئیس‌جمهوری ادامه داد: انحصار تولید برخی از محصولات که در این نمایشگاه به نمایش درآمد در اختیار معدود کشورها و شرکت‌های خارجی است اما شرکت‌های ایرانی موفق شدند در زمینه ساخت تجهیزات نظیر ساخت توربین‌ها و کمپرسورها توانمندی بالایی را ارائه کنند که جزو افتخارات است. تولیداتی که مطابق با استانداردهای معتبر بین‌المللی است.
هیچ کس پیشرفت فعلی را پیش‌بینی نمی‌کرد
او با اشاره به ساخت کمپرسورهای خاص برای ایجاد خط راهبردی انتقال نفت به بندر جاسک، گفت: این خط انتقال از اصلی ترین، راهبردی‌ترین و اساسی‌ترین طرح‌های کشور است. طرحی که پس از تصمیم‌گیری برای صادرات نفت از بندر دیگری بجز خارک در خارج از خلیج فارس اجرا شد. حتی فولاد مورد نیاز برای لوله‌های این طرح که بتواند گاز ترش را جابه‌جا کند از سوی شرکت‌های داخلی و مطابق استانداردهای بین‌المللی که وزارت نفت بسیار بر آن پافشاری می‌کرد، تولید شد. این در حالی است که در گذشته حتی ورق‌های معمولی مورد نیاز برای تولید لوله‌های مرتبط با صنعت نفت و گاز از خارج وارد می‌شد.
جهانگیری گفت: هیچ کس تصور نمی‌کرد کشور در سخت‌ترین و شدیدترین شرایط تحریم‌های امریکا در این سه سال اخیر بتواند پروژه‌های این چنینی را اجرا کند.
شعار«ما می‌توانیم» را به طور واقعی اجرا کردیم
معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به افتتاح پروژه و طرح بزرگ پالایشگاه بید بلند از سوی رئیس جمهوری، گفت: این پالایشگاه نمادی از طرح‌هایی است که در زمان تحریم امریکا راه‌اندازی شد و به نتیجه رسید. وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران به معنای واقعی کارآمدی و توانمندی خود را به نمایش گذاشتند و شعار ما می‌توانیم را نه در حد حرف بلکه به طور واقعی اجرا کردند. البته کسانی هستند که مدعی شعار ما می‌توانیم هستند اما کوچکترین کاری از این جنس در پرونده‌های کاری آنان وجود ندارد.
با روش‌های جدید و شجاعانه جریان فروش نفت قطع نشد
معاون اول رئیس‌جمهوری ادامه داد: فرزندان ملت ایران در وزارت نفت کار مهم دیگری در حوزه تحریم انجام داده‌اند که آن صادرات نفت بود. متأسفانه در سه سال دوران تحریم کنونی بیش از 100 میلیارد دلار از درآمدهای ارزی کشور به خاطر تحریم‌ها کاهش یافت اما همکاران وزارت نفت با روش‌های جدید و شجاعانه نگذاشتند جریان فروش نفت قطع شود.
او ادامه داد: من روزها و هفته‌های خوشی برای آینده کشور پیش‌بینی می‌کنم. زمستان تمام شد و روسیاهی ماند برای کسانی که به جای کمک به دولت سعی کردند با زبان و اقدامات شان چوب لای چرخ بگذارند.
روزهای خوش مردم را تلخ نکنید
جهانگیری گفت: روزهای بهاری خوبی در پیش رو خواهیم داشت، حتی در همین ماه‌های اخیر و دوره ریاست جمهوری ترامپ رکوردهایی در صادرات نفت و میعانات نفتی به دست آمد که قابل توجه است. در دوران کسی که آرزو می‌کرد فروش نفت ایران به صفر برسد، ما در دی ماه امسال به بزرگترین رکورد در صادرات نفت رسیدیم.
او افزود: امیدوار هستم با اقدامات و هماهنگی‌هایی که در داخل کشور پیش می‌آید مردم طعم شیرین مقاومت را بچشند و امیدواریم کسانی که بی خود برای خود تصوراتی دارند، روزهای خوش مردم را تلخ نکنند و بگذارند مردم طعم شیرین مقاومت را بچشند.